Kennisbank
Op deze pagina vind je meer informatie over organisaties en initiatieven die aansluiten op de missie van onze organisatie.
Organisaties, initiatieven en samenwerkingsverbanden
(Niet-)commerciële organisaties, initiatieven en samenwerkingsverbanden die open source, duurzaamheid en privacyvriendelijke technologie stimuleren.
EuroStack
Het Eurostack-initiatief is een Europees plan om de digitale soevereiniteit van Europa te vergroten en de afhankelijkheid van de VS en China te verminderen. Het beoogt een eigen, geïntegreerd digitaal ecosysteem op te bouwen, bestaande uit connectiviteit, cloud computing, AI, semiconductors en andere kritieke technologieën. Het initiatief combineert technologie, governance en financiering, met nadruk op open source, interoperabiliteit, privacy en duurzaamheid.
OpenDesk
Het OpenDesk-initiatief is een Europees project, geleid door Duitsland (ZenDiS), dat als doel heeft overheidsinstellingen minder afhankelijk te maken van Amerikaanse techreuzen zoals Microsoft. Het biedt een open-source, volwaardig alternatief voor Microsoft 365, met tools voor tekstverwerking, spreadsheets, e-mail, agenda, videovergaderen, projectbeheer en opslag, allemaal geïntegreerd in één werkplekomgeving. OpenDesk draait op open standaarden en transparante code, wat de digitale soevereiniteit, beveiliging en privacy van Europese overheden verbetert. Het initiatief is gericht op het creëren van digitaal soevereine werkplekken in de publieke sector en wordt gezien als een belangrijke stap om de afhankelijkheid van niet-Europese softwareleveranciers te verminderen.
European Alternatives
Deze website is een particulier initiatief en geeft een overzicht van Europese aanbieders van online diensten en producten als alternatief voor veelgebruikte big tech oplossingen opgedeeld in relevante categorieën.
https://european-alternatives.eu/categories
Tweakers.net alternatievenlijst
Op het populaire forum van Tweakers.net hebben gebruikers een overzicht gemaakt van alternatieven voor Amerikaanse producten en diensten in veel verschillende categorieën. De lijst wordt actief onderhouden en is een bijzonder uitgebreid overzicht vanuit met name een technisch perspectief.
https://tweakers.net/reviews/13200/weg-van-big-tech-tweakers-maken-complete-gids-met-europese-alternatieven.html
en:
https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/2285628/0
Producten en toepassingen
Overzicht van relevante open source pakketten en platforms die kunnen dienen als alternatief voor commerciële big tech-oplossingen.
Email, agenda en contacten
Europese emailproviders: mailbox.org, Posteo, Tuta, Proton
Bestanden en samenwerking
Nextcloud, ownCloud
Productiviteit en kantoor
LibreOffice, OpenOffice, Collabora
Projectmanagement en organisatie
OpenProject, Taiga, Kanboard
Bedrijfsprocessen en ERP
Odoo, ERPNext
AI en automatisering
Ollama
Mistral AI
Mistral AI is een innovatief Europees open source bedrijf dat geavanceerde kunstmatige intelligentie-modellen ontwikkelt, met een sterke focus op transparantie, controle en toegankelijkheid voor iedereen. Hun AI-modellen zijn vrij beschikbaar voor gebruik, aanpassing en integratie, waardoor organisaties en ontwikkelaars niet afhankelijk zijn van gesloten of Amerikaanse technologie. Mistral AI wil zo bijdragen aan digitale soevereiniteit en de groei van een open, betrouwbaar AI-ecosysteem in Europa.
https://mistral.ai
Begrippen en veelgebruikte afkortingen
Open source
GDPR (General Data Protection Regulation)
AVG (Algemene verordening gegevensbescherming)
DSGVO (Datenschutz-Grundverordnung)
EU 2016/679: de Europese privacywet die regelt hoe organisaties met persoonsgegevens moeten omgaan. Zij mogen data alleen verzamelen met een geldige grondslag, moeten duidelijk zijn over het gebruik, zo min mogelijk data verwerken en die goed beveiligen. Burgers krijgen sterke rechten: inzage, correctie, wissen (“recht om vergeten te worden”), dataportabiliteit en bezwaar. De regels gelden ook voor niet-EU bedrijven die zich op EU-burgers richten, en overtredingen kunnen leiden tot hoge boetes.
Confidential Computing
Normaal wordt data beschermd bij opslag (schijf-encryptie) en tijdens transport (TLS/https). Confidential computing voegt daar bescherming tijdens het verwerken aan toe. Het werkt met een klein, hardware-afgeschermd gebied in de CPU—een veilige enclave of confidential VM. Alleen jouw applicatie kan daarbinnen de data ontdoen van encryptie; het geheugen is versleuteld en afgeschermd voor het besturingssysteem, de hypervisor en zelfs cloudbeheerders.
Cloud act (US Cloud Act)
Amerikaanse aanbieders (of Europese diensten die op Amerikaanse cloudinfrastructuur draaien) kunnen door VS-autoriteiten tot data-afgifte worden verplicht—ongeacht waar de data fysiek staat.
Fediverse
Het fediverse is een netwerk van decentrale sociale platforms die met elkaar kunnen praten via open standaarden (vooral ActivityPub van het W3C). In plaats van één grote site (zoals X of Instagram) heb je veel verschillende servers (“instances”) die door communities, bedrijven of individuen worden beheerd—maar je kunt elkaar toch volgen en berichten uitwisselen over servergrenzen heen, net zoals e-mail werkt.
Voorbeelden: Mastodon (microbloggen, alternatief voor X), Pixelfed (foto’s, alternatief voor Instagram), PeerTube (video), Lemmy/kbin (linkdiscussies), WriteFreely (blogs), Funkwhale (audio), Misskey/Akkoma (social).
Plus/minpunten in ’t kort: meer keuze, eigenaarschap en privacy (je kiest een server met regels die bij je passen, je kunt verhuizen en data meenemen); maar moderatie en ervaring verschillen per server, en ontdekken/wennen kan iets meer moeite kosten dan bij één centraal platform.
Overheid en beleid
Open Source Strategy van de Europese Commissie
Open source beleid Nederlandse overheid